Խոր Վիրապ

Այս ամրոց-վանքը հանդիսանում է ուխտագնացության վայր և Հայաստանի ամենահարգված վայրերից մեկը՝ սրբազան Հայ Առաքելական Եկեղեցու համար։ Վանքը կառուցվել է VI-XVII դարերում այն բանտի վրա, որտեղ նահատակվել է Հայաստանի լուսավորիչը՝ Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը, քրիստոնեության տարածման համար, մինչև այն պահը, երբ Տրդատ թագավորը որոշեց ընդունել քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն։ Բանտը, որտեղ տառապել է սուրբը, հանդիսացել է արքայական բանտ («Խոր Վիրապ»՝ «խորը փոս»)։ Այստեղ էին իջեցնում կալանավորներին մի խորը փոս, որը լի էր թունավոր օձերով և կարիճներով։ Ըստ լեգենդի, Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը գտնվել է այս փոսում 13 տարի։